Rocznica oficjalnego powołania do życia Instytutu Zachodniego
Dnia 27 lutego 1945 r. nastąpiło oficjalne powołanie do życia Instytutu Zachodniego. Było to wynikiem rozmowy prof. Zygmunta Wojciechowskiego z premierem Rządu Tymczasowego Edwardem Osóbką-Morawskim, podczas której poznański historyk ujawnił istnienie Instytutu Zachodniego. Placówka założona została bowiem już w grudniu 1944 r. w warunkach konspiracyjnych w Milanówku pod Warszawą, wówczas jeszcze okupowanym przez Niemców.
Instytut założyła skupiona wokół Zygmunta Wojciechowskiego grupa uczonych i działaczy wywodzących się z konspiracyjnej organizacji Ojczyzna, aktywnych w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Zadaniem Instytutu miało być badanie problematyki niemieckiej, relacji polsko-niemieckich i zagadnień związanych z Ziemiami Odzyskanymi. Ustalono, że Instytut Zachodni zostanie usytuowany w Poznaniu, który już w okresie międzywojennym słynął jako prężny ośrodek niemcoznawczy. Pierwsza siedziba Instytutu znajdowała się w kamienicy na ul Chełmońskiego 1.
Statut Instytutu Zachodniego został zatwierdzony w sierpniu 1945 r.